Việt Nam Cộng hòa (viết tắt
VNCH,
tiếng Pháp: République du Viêt Nam,
RVN) (
1955 –
1975) là một cựu chính thể được thành lập từ
Quốc gia Việt Nam (
1949 –
1955), với thủ đô là
Sài Gòn. Trong các tài liệu nước ngoài, chính phủ này cũng được gọi là "South Vietnam" (Nam Việt Nam) để chỉ vị trí địa lý của nó kể từ khi
Hiệp định Genève được ký kết và
Việt Nam bị chia cắt thành hai vùng tập kết quân sự tạm thời.Nguồn gốc của Việt Nam Cộng hòa bắt nguồn từ
Chiến tranh Đông Dương. Sau
Thế chiến II, phong trào
Việt Minh do
Hồ Chí Minh lãnh đạo đã tuyên bố thành lập nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào ngày
2 tháng 9 năm
1945. Cuối năm 1945,
thực dân Pháp quay trở lại xâm chiếm Việt Nam. Năm 1949, bằng một hiệp định với
thực dân Pháp, một nhóm chính trị gia chống Cộng đã thành lập
Quốc gia Việt Nam với
Bảo Đại là Quốc trưởng. Sau khi
Pháp thất bại và rút quân về nước năm 1954,
Hoa Kỳ thế chỗ Pháp, tiếp tục hậu thuẫn chế độ
Quốc gia Việt Nam nhằm ngăn chặn việc
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tiếp quản toàn bộ đất nước. Thủ tướng
Ngô Đình Diệm đã phế truất
Bảo Đại vào năm 1955 sau một
cuộc trưng cầu dân ý được
Hoa Kỳ hậu thuẫn.
Quốc gia Việt Nam được đổi tên thành Việt Nam Cộng hòa vào ngày
26 tháng 10 năm
1955, với
Ngô Đình Diệm là Tổng thống đầu tiên.
[1] Chính phủ này lập tức được
Hoa Kỳ công nhận và lần lượt có quan hệ ngoại giao với 77 quốc gia. Năm
1957, Việt Nam Cộng hòa đệ đơn xin gia nhập
Liên Hiệp Quốc nhưng đề nghị này bị
Liên Xô phủ quyết.
[2][3] Sau khi Ngô Đình Diệm bị ám sát trong
một cuộc đảo chính do tướng
Dương Văn Minh cầm đầu năm 1963, một loạt chính quyền quân sự được thành lập nhưng chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn. Tướng
Nguyễn Văn Thiệu sau đó nắm quyền trong giai đoạn 1967-1975 với một chính quyền quân sự do
người Mỹ hậu thuẫn.Sự khởi đầu của
Chiến tranh Việt Nam diễn ra vào năm 1959 với sự nổi dậy của
Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam (mà
Mỹ gọi là
Việt Cộng) với viện trợ, trang bị của
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa,
Liên Xô và các nước trong
Hiệp ước Warsaw, cùng với
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và
Bắc Triều Tiên. Cuộc chiến leo thang về quy mô khi các lực lượng
quân đội Hoa Kỳ trực tiếp tham gia vào cuộc chiến năm
1965, tiếp theo là các đơn vị bộ binh
Hoa Kỳ để bổ sung cho đội ngũ cố vấn quân sự hướng dẫn các lực lượng của
Quân đội Việt Nam Cộng hòa. Một chiến dịch ném bom thường xuyên ở
miền Bắc Việt Nam đã được các phi đội
không quân Hoa Kỳ thực hiện từ các tàu sân bay của
Hoa Kỳ từ năm 1966 và 1967. Chiến tranh đã đạt đến đỉnh cao trong
sự kiện Tết Mậu Thân tháng 2 năm 1968, khi có hơn 600.000 lính
Mỹ và đồng minh (
Úc,
New Zealand,
Hàn Quốc,
Thái Lan) cùng 600.000 lính
Việt Nam Cộng hòa tham chiến ở
miền Nam Việt Nam, cùng với hải quân và không quân
Hoa Kỳ bắn phá miền Bắc Việt Nam.Sau một thời gian đình chiến với
Hiệp định Paris ký tháng 1 năm 1973, cuộc
chiến tranh Việt Nam tiếp tục cho đến khi quân đội của
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và
Cộng hòa miền Nam Việt Nam tiến vào Sài Gòn vào ngày 30 tháng 4 năm 1975. Việt Nam Cộng hòa sụp đổ, tiếp theo đó là việc thống nhất hai miền vào ngày
2 tháng 7 năm
1976 lập ra nhà nước
Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.